Makita

Makita to jedna z najbardziej rozpoznawalnych marek na rynku narzędzi. Jest to ogromny koncern, wywodząca się z Japonii i działająca w większości krajów świata. Makita ma ponad sto lat – założył ją Mosaburo Makita w mieście Nagoia w 1915 roku. Początkowo firma zajmowała się silnikami elektrycznymi – sprzedażą i naprawą. Po drugiej wojnie światowej skupiła się na produkcji narzędzi, a przede wszystkim elektronarzędzi. Dzisiaj jest znana przede wszystkim jako producent elektronarzędzi, ale również narzędzi pneumatycznych, spalinowych, ogrodowych, myjek wysokociśnieniowych itd.

 

Wcześniej pisałem o kluczach nastawnych dwóch innych producentów elektronarzędzi: Milwaukee i Bosch. Klucz Milwaukee to bardzo solidne, porządne narzędzie wysokiej jakości; produkowany na Tajwanie w kilku rozmiarach. Milwaukee posiada zresztą w swojej ofercie dużo różnych narzędzi ręcznych, dobrej jakości i dość drogich. Klucze Boscha są jedynie dodatkiem do zestawów – kompletów wierteł i bitów. Są to klucze bardzo podłej jakości. Należy je traktować jako gadżet reklamowy.

Makita w swojej ofercie posiada trochę narzędzi ręcznych, w tym również klucze nastawne w czterech długościach: od 150 do 300 mm. Trudno traktować poniższy klucz jako prawdziwe, profesjonalne narzędzie, chociaż jego jakość nie jest tak tragiczna. Ot, taki przyzwoity, chiński klucz. Jego cenę zapewne podwaja umieszczone na nim logo firmy.

Belzer

 W 1884 roku Robert A. Belzer założył firmę zajmującą się eksportem narzędzi. Zaopatrywał głównie kraje nordyckie. W 1912 roku dwaj kupcy Walter Dörken i Walter Schlingensiepen przejęli firmę, która w tym czasie miała swoją siedzibę przy Hastener Straße 4 w Cronenberg (od 1929 roku część Wuppertalu). Pierwsza wojna światowa i rosnąca mechanizacja zwiększyły popyt i wymagania dotyczące jakości. W szczególności nowy przemysł motoryzacyjny stworzył nowy popyt, więc Belzer rozpoczął własną produkcję w 1920 roku. Firma zatrudniała około 100 pracowników.

W 1925 roku pierwsze klucze, śrubokręty i szczypce zostały wykonane z wysokiej jakości stali wanadowej i początkowo sprzedawane pod marką "Eigenheim". Katalog z 1937 roku składał się z kilku tysięcy narzędzi na 200 stronach. Belzer produkował wysiłkiem 290 pracowników głównie specjalne narzędzia dla motoryzacji i budowy pojazdów, dla lotnictwa i przemysłu maszynowego, w międzyczasie również pod marką "Becro".

W 1943 roku budynek administracyjny przy Hastener Straße został zniszczony, hale produkcyjne zostały szczęśliwie oszczędzone przed nalotami bombowymi, dzięki czemu produkcja mogła zostać ponownie uruchomiona szybko po wojnie. Asortyment został poszerzony o nowe narzędzia dla specjalnych zawodów (takich jak zegarmistrzowie, optycy, technicy radiowi i telekomunikacyjni). Pod koniec 1950 roku 60% produkcji zostało ponownie wyeksportowane, a liczba pracowników wzrosła do 650. Sukces oznaczał, że zakład musiał zostać ponownie rozbudowany.

W dniu 1 października 1970 r. rodziny właścicieli sprzedały Belzer częściowo państwowej firmie Saarbergwerke AG. W 1974 roku Belzer został połączony z firmą Dowidat, tworząc DWU (Deutsche Werkzeug Union). Podczas gdy Belzer dostarczał głównie narzędzia dla przemysłu lotniczego, a także badań i rozwoju, Dowidat skupił się bardziej na wyposażeniu przemysłu i rzemiosła. Powstała również wspólna marka "Belzer-Dowidat". W 1977 roku "Spiegel" pisał, że firma jest uważana za lidera rynku w branży narzędziowej z obrotami 100 milionów marek i po wielu latach przynoszących straty, w 1976 roku osiągnęła zysk 500 000 DM.
W 1988 roku szwedzka Grupa Bahco kupiła DWU. W 1991 roku Bahco zostało ponownie przejęte przez założoną w 1862 roku Grupę Sandvik, jednego z największych europejskich producentów narzędzi. Firma nosiła zatem nazwę Sandvik-Belzer od października 1991 r. i miała nadzieję na poprawę pozycji rynkowej i bezpieczną przyszłość dla swoich 500 pracowników (ponad 200 z nich w Wuppertalu).
 Jednak już w 1993 roku w Wuppertalu zwolniono 70 pracowników, a produkcję wyrobów kutych przeniesiono do Hasborn, drugiej lokalizacji zakładu. W 1997 roku Hasborn w Saarze został zamknięty, a produkcja przeniesiona do Argentyny. Pozostałe 140 pracowników w Cronenberg nadal produkowało śrubokręty i wózki warsztatowe. W 1996 r. skarga miejscowego mieszkańca na uciążliwość zapachową lakierni, która działała od 1989 r., zagroziła tej lokalizacji zakładu.W 1997 roku administracja została scentralizowana w centrali w Szwecji. Ponownie utracono kolejne 40 miejsc pracy. W czerwcu 1999 roku Sandvik sprzedał dział "Piły i narzędzia" – a tym samym także swoją część Cronenberger – amerykańskiej grupie narzędziowej "Snap-on", założonej w 1920 roku.
Grunty i budynki w Wuppertalu zostały zakupione przez Agencję Rozwoju Gospodarczego Wuppertalu około 2000 roku i od tego czasu są eksploatowane jako park przemysłowy. Ostatni na terenie Niemiec zakład firmy Sandvik-Belzer działał do 2004 roku, kiedy to produkcja śrubokrętów – ostatnia pozostała produkcja narzędzi – została również przeniesiona do Hiszpanii.
W 2005 roku Snap-on połączył Herramientas Eurotools SA, przejęty w 1995 roku, oraz Bahco Group AB, tworząc SNA Europe Group.  Puste budynki na terenie dawnej firmy w Wuppertalu służyły w 2015 r. jako miejsce zakwaterowania dla uchodźców, a budynek administracyjny został również odpowiednio zaadaptowany. W Brazylii Apex Tool Group nadal sprzedaje narzędzia pod marką Belzer.
Belzer zapisał się dwoma osiągnięciami w historii produkcji narzędzi – jako pierwszy zastosował stal wanadową (chromowo-wanadową) oraz, również jako pierwszy, zastosował chromowanie jako zabezpieczenie narzędzi przed korozją. Ponoć Belzer był przez lata jedyną firmą w Europie produkującą narzędzia chromowane na wysoki połysk.
Tak więc Belzer przeszedł, śladem wielu innych zasłużonych producentów narzędzi, do historii. Niemniej do dzisiaj narzędzia Belzer, produkowane niegdyś w Niemczech, są poszukiwane i cenione za bardzo wysoką jakość i wygląd.

Poniższy klucz kupiłem w sklepie ze starociami w centrum Wiednia. Na szczękach widać nieco ślady użycia, poza tym powłoka chromowa nie jest już idealna. Ale nadal klucz ten wyróżnia się doskonałą jakością, precyzją, wykonaniem.